Паважаныя
дэпутаты і запрошаныя!
Пачынае работу
чацвёртая сесія Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь
сёмага склікання.
Яе асноўныя
напрамкі шмат у чым абумоўлены вызначэннем перспектыў развіцця краіны на
наступны прагнозны перыяд, у тым ліку з улікам сітуацыі, якая склалася вакол
Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў.
Наша краіна
сутыкнулася з беспрэцэдэнтным знешнім і ўнутраным ціскам. Раскручаны пратэст
прыўнесены звонку з выкарыстаннем цэнтраў псіхалагічнага ўздзеяння. Нас
працягваюць выпрабоўваць на трываласць, падвяргаюць небывалай інфармацыйнай
агрэсіі.
Але лёс Беларусі
павінен і будзе вырашацца не на вулічных акцыях пры сумніўным знешнім пасярэдніцтве,
а самімі беларусамі, цывілізавана і строга ў прававым полі.
Разам з тым
відавочна, што ў грамадстве паспеў пэўны запыт на перамены. Як пазначыў
Кіраўнік дзяржавы, рэформы неабходна пачынаць са змены Канстытуцыі. Таму вельмі
важна вывучыць грамадскую думку па гэтым пытанні ў сваіх акругах праз прамую
размову з выбаршчыкамі.
Работа будзе
інтэнсіўная, і правесці яе варта сістэмна і зладжана. Народныя ініцыятывы трэба
абмеркаваць са спецыялістамі, экспертамі, прадстаўнікамі грамадскіх
арганізацый, пры неабходнасці – правесці парламенцкія слуханні, каб
падрыхтаваць вывераныя прапановы для разгляду на Усебеларускім народным сходзе,
дзе будуць вызначаны ключавыя вектары развіцця краіны.
Дэпутаты таксама
павінны сур’ёзна папрацаваць і над праектам закона, які ўзмацніць ролю і
аўтарытэт гэтага грамадскага форуму.
Сёння ў
грамадстве пачынаецца абмеркаванне магчымых змяненняў заканадаўства аб
палітычных партыях. Арганічнае развіццё партыйнай сістэмы, здольнай
забяспечваць збалансаванае прадстаўніцтва розных груп нашага грамадства ў
дзяржаўнай уладзе, – гэта складаная задача.
Павышэнне ролі
палітычных партый запатрабуе адпаведнай карэкціроўкі Выбарчага кодэкса, у тым
ліку магчымага ўкаранення элементаў прапарцыйнай сістэмы.
Але падмуркам
любых палітычных працэсаў, безумоўна, з’яўляецца эканоміка. І перад усімі
галінамі ўлады стаіць задача захаваць дасягнуты ўзровень дабрабыту беларусаў і
на гэтай аснове рухацца далей.
Гэтая тэма будзе
асноўнай пры абмеркаванні пытанняў аб дачы згоды Кіраўніку дзяржавы на прызначэнне
Прэм’ер-міністра краіны і аб Праграме дзейнасці Урада.
Самым
прынцыповым чынам трэба падысці да падрыхтоўкі і разгляду праекта Праграмы
сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на наступнае пяцігоддзе.
Стан сусветнай
эканомікі, канкурэнцыя на глабальных рынках і ўнутраныя патрэбнасці развіцця
нацэльваюць нас на прыняцце чарговых мер па рэфармаванні эканамічных адносін.
Але пры гэтым вельмі важна захаваць прынцып сацыяльнай справядлівасці.
Сацыяльную
накіраванасць неабходна забяспечыць і пры фарміраванні бюджэтна-падатковай
палітыкі на 2021 год.
Зразумела, пры
разглядзе праекта рэспубліканскага бюджэту прыярытэтам павінна быць
максімальная аддача ад кожнага ўкладзенага ў эканоміку рубля. Пры гэтым
дзяржава прыме ўсе меры для выканання сваіх абавязацельстваў перад грамадзянамі
Беларусі і гарантуе рэалізацыю важнейшых сацыяльных праграм.
Асаблівую ўвагу
варта надаць законапраектам, накіраваным на паляпшэнне бізнес-клімату.
Адпаведныя папраўкі будуць унесены ў мытнае заканадаўства, законы па пытаннях
гаспадарчых таварыстваў, гандлю і грамадскага харчавання, аграпрамысловага
комплексу і некаторыя іншыя. Большасць з гэтых дакументаў рыхтуецца да другога
чытання.
У першым чытанні
будзе разгледжаны праект прынцыпова новага Закона «Аб самарэгулявальных
арганізацыях». Альтэрнатыўны механізм кантролю ўдзельнікаў рынку добра
зарэкамендаваў сябе, паколькі дазваляе знізіць дзяржаўнае ўмяшальніцтва ў
эканоміку, забяспечвае большую гнуткасць і ўлік інтарэсаў прадпрымальнікаў.
На заключным
этапе знаходзіцца рэалізацыя даручэння Прэзідэнта па падрыхтоўцы праектаў новых
Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях і Працэсуальна-выканаўчага кодэкса
аб адміністрацыйных правапарушэннях.
Вывучаны
велізарны масіў прапаноў, што закранаюць інтарэсы грамадзян і суб’ектаў
гаспадарання. Палажэнні праектаў гэтых кодэксаў накіраваны ў тым ліку на
лібералізацыю эканамічнай дзейнасці. І наша задача – забяспечыць прыняцце
згаданых законапраектаў ужо ў самы бліжэйшы час.
Неабходна
прадоўжыць работу па заканадаўчым забеспячэнні сацыяльнай сферы. У прыватнасці,
гаворка ідзе аб удасканаленні заканадаўства аб ахове здароўя, правах інвалідаў,
пытаннях пенсіённага забеспячэння і дзяржаўнага сацыяльнага страхавання.
Акрамя таго,
Міністэрства адукацыі анансавала карэкціроўку Кодэкса аб адукацыі. На гэты
дакумент дэпутатам варта ўважліва паглядзець з пункту гледжання адаптацыі
беларускай сістэмы адукацыі да сучасных рэалій у мэтах раскрыцця галоўнага
нашага стратэгічнага рэсурсу – чалавечага капіталу.
Звяртаючыся да
пытанняў міжпарламенцкага супрацоўніцтва, хачу падзякаваць замежных
парламентарыяў, якія прынялі ўдзел у міжнародным назіранні за выбарамі ў
Беларусі і праявілі аб’ектыўны падыход пры ацэнцы іх вынікаў.
У першую чаргу
гэта прадстаўнікі Парламенцкага Сходу Саюза Беларусі і Расіі, а таксама
Міжпарламенцкай Асамблеі СНД, якія зрабілі адназначную выснову аб
канстытуцыйнасці выбараў, іх дэмакратычнасці і поўнай адпаведнасці нацыянальнаму
заканадаўству.
Мы ўдзячныя
расейскім калегам і парламентарыям іншых краін за тую сур’ёзную падтрымку, якую
яны працягваюць нам актыўна аказваць у розных міжнародных арганізацыях.
Асабліва адзначу
канструктыўнае ўзаемадзеянне з кітайскімі партнёрамі, якія першапачаткова
занялі мудрую і ўзважаную пазіцыю ў дачыненні да Беларусі. Нашы кантакты носяць
сістэмны характар і пацвярджаюць ўзаемнае імкненне развіваць ўвесь комплекс
напрамкаў узаемавыгаднага супрацоўніцтва.
Мы працягваем
зносіны з парламентарыямі іншых краін на пляцоўках Міжпарламенцкага саюза, МПА
АСЕАН, парламенцкіх структур АБСЕ і Савета Еўропы.
На жаль,
нягледзячы на доўгі шлях выбудоўвання канструктыўнага дыялогу, заснаванага на
аб’ектыўнай ацэнцы сітуацыі, сёння некаторыя замежныя палітыкі робяць заявы,
якія мяжуюць з прамым умяшаннем ва ўнутраныя справы суверэннай дзяржавы.
Такія дзеянні
носяць адкрыта несяброўскі характар, падрываюць давер паміж краінамі і не
спрыяюць умацаванню рэгіянальнай бяспекі.
Тым не менш
дэпутатам Палаты прадстаўнікоў неабходна працягнуць кантакты з усімі замежнымі
калегамі, каб міжнародная супольнасць магла атрымліваць аб’ектыўную інфармацыю
аб тым, што адбываецца ў нашай краіне.
У гэтых мэтах
варта актывізаваць дзейнасць міжпарламенцкіх камісій і рабочых груп
Нацыянальнага сходу па супрацоўніцтве з парламентамі замежных дзяржаў.
Мы спадзяемся на
разуменне і развіццё супрацоўніцтва на прынцыпах раўнапраўя, узаемапавагі і
ўліку інтарэсаў усіх удзельнікаў дыялогу.
Што тычыцца
бліжэйшых планаў, то, прымаючы пад увагу сучасныя выклікі і пагрозы
нацыянальнай (у тым ліку эканамічнай) бяспекі, нам трэба асоба старанна
прапрацаваць свой удзел у маючых адбыцца мерапрыемствах па лініі Парламенцкага
Сходу Саюза Беларусі і Расіі, Міжпарламенцкай Асамблеі СНД і Парламенцкай
Асамблеі АДКБ.
Безумоўна,
сітуацыя, якая склалася ў краіне, ў значнай ступені вызначае характар нашай
работы ў выбарчых акругах. І мы выразна бачым тыя праблемы, якія ў першую чаргу
хвалююць грамадзян.
У фокусе ўвагі
дэпутатаў павінны быць пытанні занятасці, стварэння новых працоўных месцаў,
выплаты заробкаў, пенсій, сацыяльных дапамог. Нельга аслабіць работу па барацьбе
з каронавірусам. У падтрымцы па-ранейшаму маюць патрэбу такія катэгорыі
насельніцтва, як інваліды, адзінокія пажылыя людзі, шматдзетныя сем’і.
Сёння нам як
ніколі важна прыслухоўвацца да грамадскіх ініцыятыў на месцах і знаходзіць
агульную мову з моладдзю. Бо менавіта яна не заўсёды можа аб’ектыўна ацаніць
тыя дзеянні, на якія яе штурхаюць.
Але ў цэлым
беларусы ў пераважнай большасці рэалістычна ацэньваюць сітуацыю і адказна
выконваюць свой грамадзянскі абавязак. Яны галасавалі за сваё права жыць у суверэннай
краіне, спакойна працаваць і самастойна вызначаць сваю будучыню.
Сёння ўсе
патрыёты Беларусі незалежна ад сваіх палітычных поглядаў павінны згуртавацца
вакол самых важных для нас каштоўнасцей. А гэта — мір і згода, незалежнасць і
сацыяльны дабрабыт. Парламентарыі абавязаны прыкласці ўсе намаганні для
дасягнення гэтай мэты.
Паважаныя дэпутаты і запрошаныя!
Чацвёртая сесія Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу
Рэспублікі Беларусь сёмага склікання завяршае сваю працу.
Яна праходзіла ў няпростых умовах. Не спыняліся спробы
дэстабілізацыі сацыяльна-эканамічнай сітуацыі і беспрэцэдэнтны знешні ціск, які
мяжуе з прамым умяшаннем ва ўнутраныя справы Беларусі.
Гэта запатрабавала выразных і зладжаных дзеянняў усіх
органаў улады па абароне суверэнітэту і незалежнасці краіны, падтрымцы
грамадскага парадку і забеспячэнні бяспекі нашых грамадзян.
Сёння можна з упэўненасцю сказаць, што абраная дзяржавай
стратэгія паказала сваю эфектыўнасць.
У чарговы раз беларускі народ праявіў мудрасць і
талерантнасць, пацвердзіў сваю прыхільнасць такім асноўным каштоўнасцям, як мір
і бяспека.
Дыялог і эвалюцыйны шлях развіцця — гэта тыя прынцыпы, на
якіх грунтуецца беларуская мадэль сацыяльна арыентаванай дзяржавы.
Упэўнены, што Усебеларускі народны сход, які павінен
адбыцца, дазволіць без якога-небудзь умяшання і пасрэдніцтва звонку вызначыць
лёс краіны, самастойна вырашыць важнейшыя пытанні яе грамадска-палітычнага
ладу.
У сваю чаргу, дэпутацкі корпус павінен сыграць самую
актыўную ролю ў падрыхтоўцы ключавых дакументаў, якія будуць вынесены на
разгляд гэтага агульнанацыянальнага форуму.
У ходзе сесіі намі ўжо прыняты шэраг важных рашэнняў,
накіраваных на ўмацаванне грамадзянскага міру і стабільнасці, забеспячэнне
ўстойлівага развіцця дзяржавы.
Так, Палатай прадстаўнікоў дадзена згода Прэзідэнту
Рэспублікі Беларусь на прызначэнне Прэм'ер-міністра, заслухана і адобрана
Праграма дзейнасцi Урада да 2025 года.
Станоўчая дынаміка развіцця краіны напрамую залежыць ад мер,
які прадрымаюцца па павышэнні эфектыўнасці нацыянальнай эканомікі, яе
здольнасці хутка рэагаваць на змяненне знешніх умоў гаспадарання, па засваенні
новых ніш і рынкаў збыту айчыннай прадукцыі.
Галоўная задача дэпутацкага корпуса пры вырашэнні
заканадаўчых пытанняў эканамічнага блока — стварыць умовы для стабілізацыі
сацыяльна-эканамічнай сітуацыі і стымуляваць рост дзелавой актыўнасці.
Менавіта ў рамках такога падыходу ішла праца па падрыхтоўцы
праекта Закона аб рэспубліканскім бюджэце і паправак у Падатковы кодэкс.
Прынцыпова важна, што, нягледзячы на ўсе складанасці,
выкліканыя пандэміяй, у бюджэце закладзены механізмы дзяржаўнай падтрымкі
беларускага вытворца, а таксама захоўваецца яго сацыяльная накіраванасць. Ахова
здароўя, адукацыя, сацыяльнае забеспячэнне, паступальны рост зарплаты ў
бюджэтнай сферы па-ранейшаму застаюцца ў цэнтры ўвагі дзяржавы.
Пазітыўным вынікам сесіі для грамадзян з'яўляецца таксама
тое, што пры карэкціроўцы Падатковага кодэкса ўрэгулявана і шырока
абмяркоўваецца тэма так званага дарожнага збору.
Наша задача — уважліва адсочваць, як гэтая норма будзе
выконвацца, каб, калі спатрэбіцца, вызначыць шляхі ўдасканалення выпрацаванага
сумесна з Урадам механізму.
У ходзе сесіі прыняты значныя для бізнес-супольнасці праекты
законаў па пытаннях дзейнасці гаспадарчых таварыстваў, гандлю і грамадскага
харчавання, выканаўча вядзення, аграпрамысловага комплексу.
Яшчэ па цэлым шэрагу законапраектаў, разгледжаных намі ў
першым чытанні, варта працягнуць цеснае ўзаемадзеянне з Урадам. Асаблівую ўвагу
пры гэтым дэпутатам трэба звярнуць на дапрацоўку законапраекта аб
самарэгулявальных арганізацыях, удасканаленне заканадаўства па развіцці
банкаўскай сферы і рынку каштоўных папер.
Неабходнасць надзейнага забеспячэння дзяржаўнага
суверэнітэту запатрабавала прыняцця рашэнняў у сферах нацыянальнай бяспекі,
законнасці і правапарадку. У гэтым плане своечасова выканана яшчэ адна важная
задача, пастаўленая кіраўніком дзяржавы, — прыняты новыя рэдакцыі Кодэкса аб
адміністрацыйных правапарушэннях і Працэсуальна-выканаўчага кодэкса аб
адміністрацыйных правапарушэннях.
Варта адзначыць, што дэпутацкі корпус зрабіў вялікую працу
пры падрыхтоўцы гэтых дакументаў з улікам прапаноў, што паступілі ад грамадзян
і зацікаўленых арганізацый.
Вынікам гэтай працы сталі нарматыўныя прававыя акты, якія
ўлічваюць сучасны ўзровень развіцця грамадскіх адносін. Іх галоўнай асаблівасцю
з'яўляецца прафілактычны і папераджальны характар. Разам з тым нараўне з
гуманізацыяй заканадаўства дзяржава пакідае за сабой права прымяняць жорсткія
меры рэагавання на грубыя і сістэматычныя правапарушэнні.
У рэчышчы такога падыходу была праведзена работа па
комплекснай карэкціроўцы крымінальнага заканадаўства, якая прадугледжвае ў тым
ліку дэкрыміналізацыю шэрагу саставаў злачынстваў, удасканаленне інстытута
вызвалення ад крымінальнай адказнасці і прымяненне інстытута паручыцельства пры
памілаванні асуджаных.
Неабходна прадоўжыць сістэмную работу па далейшай
лібералізацыі крымінальнай адказнасці і ўжо на вясенняй сесіі Палаты
прадстаўнікоў прыступіць да разгляду праектаў новых Крымінальнага,
Крымінальна-працэсуальнага і Крымінальна-выканаўчага кодэксаў.
Шырокі рэзананс у грамадстве выклікалі прынятыя змены ў
заканадаўстве аб грамадзянстве. Гэтыя карэкціроўкі дазволяць найбольш поўна
рэалізоўваць права на набыццё грамадзянства Рэспублікі Беларусь, у тым ліку
непаўналетнімі дзецьмі, будуць спрыяць павышэнню міграцыйнай прывабнасці,
паляпшэнню дэмаграфічнага і эканамічнага патэнцыялу нашай краіны.
Развіццё прававых асноў сацыяльнай сферы нязменна з'яўляецца
адным з прыярытэтаў у заканадаўчай павестцы дэпутацкага корпуса. Разгледжаны
дакументы, якія датычацца пытанняў пенсійнага забеспячэння за работу ў
асаблівых умовах працы, а таксама сацыяльнай падтрымкі асобных катэгорый
грамадзян.
У бліжэйшы час мы чакаем унясенне новай рэдакцыі Кодэкса аб
адукацыі. Дэпутацкаму корпусу трэба аператыўна ўключыцца ў працу над гэтым
важным дакументам, а пры неабходнасці — правесці парламенцкія слуханні з
прыцягненнем самага шырокага кола зацікаўленых.
Нягледзячы на ўсе складанасці, звязаныя з пандэміяй і пераводам
большасці мерапрыемстваў у анлайн-рэжым, не зніжалася інтэнсіўнасць і нашай
міжпарламенцкай дзейнасці.
Мы актыўна задзейнічалі магчымасці міжпарламенцкага
супрацоўніцтва для давядзення да парламентаў замежных краін, міжнароднай
грамадскасці аб'ектыўнай інфармацыі пра сітуацыю ў краіне.
Адпаведныя сумесныя звароты спікераў палат Нацыянальнага
сходу Рэспублікі Беларусь былі накіраваны ў адрас кіраўніцтва парламентаў 27
краін — членаў Еўрапейскага саюза.
Ад імя кіраўнікоў рабочых груп Нацыянальнага сходу
Рэспублікі Беларусь па супрацоўніцтве з парламентамі замежных дзяржаў
накіраваны пасланні ў адрас замежных калег-парламентарыяў з 44 краін.
Акрамя таго, намі прыняты шэраг афіцыйных заяў аб
недапушчальнасці ўмяшання ва ўнутраныя справы ў сувязі з рэзалюцыямі, прынятымі
ў дачыненні да Беларусі. Любыя спробы знешняга ціску на Рэспубліку Беларусь,
дэстабілізацыі грамадска-палітычнай сітуацыі, дыктату і санкцый абсалютна
недапушчальныя.
Пры гэтым мы па-ранейшаму застаемся прыхільнікамі
шматвектарнага знешнепалітычнага курсу, у аснове якога ляжаць прынцыпы
добрасуседства, павагі, узаемавыгаднага эканамічнага супрацоўніцтва і
забеспячэння рэгіянальнай бяспекі.
Наша пазіцыя нязменная — адкрыты, канструктыўны, раўнапраўны
і сумленны дыялог, прасоўванне аб'яднаўчай павесткі дня, садзейнічанне
гандлёва-эканамічны і гуманітарны сувязям, умацаванне даверу паміж народамі.
Менавіта ў такім духу ўзаемадзеяння з міжнароднай
супольнасцю, у рэчышчы паслядоўнай і прадказальнай знешняй палітыкі вялася
работа беларускіх парламентарыяў у Міжпарламенцкім саюзе, на мерапрыемствах
Парламенцкай асамблеі АБСЕ.
Дадатковы імпульс атрымала наша дзейнасць у рамках
інтэграцыйных утварэнняў, удзельніцай якіх з'яўляецца Рэспубліка Беларусь.
У фармаце відэаканферэнцсувязі прайшлі пасяджэнні камісій
Парламенцкага Сходу Саюза Беларусі і Расіі, дзе абмяркоўваліся пытанні бюджэту
і фінансаў, эканамічнай, сацыяльнай і маладзёжнай палітыкі, навукі, культуры,
экалогіі і прыродакарыстання.
На днях адбудзецца чарговая сесія Парламенцкага Сходу, і
вельмі важна максімальна выкарыстоўваць магчымасці гэтага форуму для ўмацавання
стратэгічнага партнёрства і Саюзнай дзяржавы.
Узаемадзеянне на пляцоўках Міжпарламенцкай Асамблеі дзяржаў
— удзельніц СНД служыла абмену вопытам па важных бягучых палітычных і прававых
пытаннях.
Удзел парламентарыяў у рабоце ПА АДКБ спрыяла ўмацаванню
салідарнасці краін-удзельніц перад тварам нарастаючых знешніх пагроз.
Яшчэ адным напрамкам работы з'яўлялася назіранне за выбарамі
ў складзе місій назіральнікаў ад Садружнасці Незалежных Дзяржаў, а таксама па
лініі Парламенцкага Сходу Саюза Беларусі і Расіі.
Прадстаўнікі дэпутацкага корпуса прынялі ўдзел у назіранні
за прэзідэнцкімі выбарамі ў Таджыкістане і Малдове.
У студзені 2021 года плануецца ўдзел беларускіх
парламентарыяў у міжнародным назіранні за датэрміновымі выбарамі Прэзідэнта ў
Кыргызстане і парламенцкімі выбарамі ў Казахстане.
Мы павінны максімальна задзейнічаць патэнцыял міжнародных
пляцовак і розных форм камунікацыі з замежнымі калегамі для адстойвання
нацыянальных інтарэсаў.
Самую сур'ёзную ўвагу ў ходзе сесіі дэпутацкі корпус надаў
працы ў выбарчых акругах. Акрамя традыцыйных сустрэч з выбаршчыкамі дэпутаты
сталі актыўнымі ўдзельнікамі рэгіянальных дыялогавых пляцовак па абмеркаванні
перспектыў сацыяльна-эканамічнага і грамадска-палітычнага развіцця краіны.
Трэба і далей, асабліва напярэдадні Усебеларускага народнага
сходу, выкарыстоўваць гэты фармат працы як канал зваротнай сувязі з
насельніцтвам, які дазваляе не толькі выяўляць, але і максімальна поўна
рэагаваць на працэсы, якія адбываюцца ў грамадстве, а дзесьці іх і фарміраваць.
Ва ўмовах бесперапыннага масіраванага дэструктыўнага інфармацыйнага
ўздзеяння асаблівую значнасць набывае наша задача па захаванні грамадскага міру
і згоды.
Неабходна даносіць да людзей аб'ектыўную інфармацыю аб
мерах, якія прымаюцца дзяржавай у гэты няпросты перыяд, аказваць максімальную
падтрымку мясцовым органам улады па падтрыманні рытмічнай работы прадпрыемстваў
і працоўнай дысцыпліны.
Безумоўна, нельга пакідаць без увагі і рашэнне праблемных
пытанняў выбаршчыкаў. Важна сістэмна аналізаваць сітуацыю і на выхадзе мець
прапрацаваныя канкрэтныя прапановы Ураду, губернатарам, падказваць, дзе ёсць
рэзервы.
Традыцыйна дэпутаты прымаюць самы актыўны ўдзел у навагодняй
дабрачыннай акцыі «Нашы дзеці».
Вядома, эпідэмічная сітуацыя, штосклалася, накладвае
некаторыя абмежаванні на фармат правядзення мерапрыемстваў, але нам неабходна
зрабіць усё магчымае, каб дзеці, асабліва тыя, якія апынуліся ў няпростай
жыццёвай сітуацыі, адчулі нашы ўвагу і клопат.
У заканчэнне, паважаныя калегі, дазвольце падзякаваць вам за
плённую працу і павіншаваць з надыходзячымі каляднымі святамі і Новым годам.
Жадаю вам моцнага здароўя, шчасця і поспехаў у працы на
карысць роднай Беларусі.